Polybius, Histories 第2章

Polybius, Histories 第2章

ὡς δ᾽ ἔστι παράδοξον καὶ μέγα τὸ περὶ τὴν ἡμετέραν ὑπόθεσιν θεώρημα γένοιτ᾽ ἂν οὕτως μάλιστ᾽ ἐμφανές, εἰ τὰς ἐλλογιμωτάτας τῶν προγεγενημένων δυναστειῶν, περὶ ἃς οἱ συγγραφεῖς τοὺς πλείστους διατέθεινται λόγους, παραβάλοιμεν καὶ συγκρίναιμεν πρὸς τὴν Ῥωμαίων ὑπεροχήν.

私たちの主題に関する考察がいかに驚くべきものであり、偉大であるかが最も明らかになるのは、もし過去に存在した最も著名な王朝を、それについて多くの歴史家たちが詳しく述べたものと比較し、ローマの優越性と対比したならばです。

εἰσὶ δ᾽ αἱ τῆς παραβολῆς ἄξιαι καὶ συγκρίσεως αὗται. Πέρσαι κατά τινας καιροὺς μεγάλην ἀρχὴν κατεκτήσαντο καὶ δυναστείαν: ἀλλ᾽ ὁσάκις ἐτόλμησαν ὑπερβῆναι τοὺς τῆς Ἀσίας ὅρους, οὐ μόνον ὑπὲρ τῆς ἀρχῆς, ἀλλὰ καὶ περὶ σφῶν ἐκινδύνευσαν.

比較に値し、対比すべきものは次のような例です。ペルシア人は、ある時期に大きな帝国と支配権を獲得しました。しかし、アジアの境界を越えようと試みたたびごとに、彼らは支配権を守るどころか、自らの存続さえ危機にさらされました。

Λακεδαιμόνιοι πολλοὺς ἀμφισβητήσαντες χρόνους ὑπὲρ τῆς τῶν Ἑλλήνων ἡγεμονίας, ἐπειδή ποτ᾽ ἐκράτησαν, μόλις ἔτη δώδεκα κατεῖχον αὐτὴν ἀδήριτον.

スパルタ人は、多くの年月にわたってギリシアの覇権を巡って争いましたが、ついにそれを手にした時も、わずか12年間しか紛争なしにその支配権を維持することができませんでした。

Μακεδόνες τῆς μὲν Εὐρώπης ἦρξαν ἀπὸ τῶν κατὰ τὸν Ἀδρίαν τόπων ἕως ἐπὶ τὸν Ἴστρον ποταμόν, ὃ βραχὺ παντελῶς ἂν φανείη μέρος τῆς προειρημένης χώρας:

マケドニア人は、アドリア海沿岸からイストロス川(ドナウ川)までの地域でヨーロッパを支配しましたが、それは全くもって先に述べた広大な領土のほんの一部にすぎませんでした。

μετὰ δὲ ταῦτα προσέλαβον τὴν τῆς Ἀσίας ἀρχήν, καταλύσαντες τὴν τῶν Περσῶν δυναστείαν. ἀλλ᾽ ὅμως οὗτοι πλείστων δόξαντες καὶ τόπων καὶ πραγμάτων γενέσθαι κύριοι, τὸ πολὺ μέρος ἀκμὴν ἀπέλιπον τῆς οἰκουμένης ἀλλότριον.

その後、彼らはペルシア帝国を滅ぼし、アジアの支配権を手に入れた。しかし、これほど多くの土地と事柄を支配したといえども、依然として世界の大部分は彼らの手に渡らなかった

Σικελίας μὲν γὰρ καὶ Σαρδοῦς καὶ Λιβύης οὐδ᾽ ἐπεβάλοντο καθάπαξ ἀμφισβητεῖν, τῆς δ᾽ Εὐρώπης τὰ μαχιμώτατα γένη τῶν προσεσπερίων ἐθνῶν ἰσχνῶς εἰπεῖν οὐδ᾽ ἐγίνωσκον.

シチリア、サルデーニャ、リビアについては全く支配を試みることもなく、ヨーロッパにおいても西方の最も戦闘的な民族に関しては、ほとんど知識すら持っていなかった。

Ῥωμαῖοί γε μὴν οὐ τινὰ μέρη, σχεδὸν δὲ πᾶσαν πεποιημένοι τὴν οἰκουμένην ὑπήκοον αὑτοῖς, ἀνυπόστατον μὲν τοῖς ὑπάρχουσι πᾶσιν, ἀνυπέρβλητον δὲ καὶ τοῖς ἐπιγινομένοις ὑπεροχὴν κα τέλιπον τῆς αὑτῶν δυναστείας.

「ローマ人は、いくつかの地域ではなく、ほぼ全世界を自分たちの支配下に置き、すべての現存する勢力にとって抗しがたい存在となり、後に続く者たちにとっても比類なき優位性と支配力を残した。」

περὶ δὲ τοῦ μεντολαδιατ … ἐκ τῆς γραφῆς ἐξέσται σαφέστερον κατανοεῖν: ὁμοίως δὲ καὶ περὶ τοῦ πόσα καὶ πηλίκα συμβάλλεσθαι πέφυκε τοῖς φιλομαθοῦσιν ὁ τῆς πραγματικῆς ἱστορίας τρόπος.

メントラディアトに関しては、文書からより明確に理解できるだろう。同様に、実践的な歴史の方法が、学問を愛する者たちにどれだけ、そしてどの程度貢献するものなのかについても、理解できるだろう。